1 Primaire gegevens

Titelbeschrijving:                  

Auteur:                                  Greet op de Beeck
Titel:                                      Kom hier dat ik u kus                            
Plaats/ jaartal van uitgave:    2014, Amsterdam
Uitgeverij:                              Prometheus
Genre:                                    Psychologische roman

2 Inhoud (samenvatting)

Deel 1: 1976-1978

Mona is negen wanneer haar moeder Agnes verongelukt. Haar vader is alleen maar bezig met zijn werk en Mona moet voor haar drie jaar jongere broertje Alexander zorgen. Het huishouden wordt, zonder dat Mona's vader dat erg leuk vindt, overgenomen door de familie van Agnes, die ook al haar spullen en herinneringen weghaalt. Mona vindt het moeilijk dat haar moeder, die toch al vaak streng tegen haar was, er niet meer is, vooral omdat ze nu minder aandacht krijgt en niet kan opschieten met haar broertje. Maar ze wil wel graag flink zijn voor haar vader en hem gelukkig maken.

Nog maar een half jaar na Agnes' dood heeft hij een vriendin, Marie: Mona kan goed met haar overweg (al vindt ze het een beetje raar wanneer ze hen betrapt tijdens de seks) maar Agnes' moeder vindt het helemaal niet leuk. Marie en Mona's vader trouwen een jaar na Agnes' dood en Mona en haar broertje moeten Marie nu mama noemen. Dat vindt Mona moeilijk, en voor Marie is het lastig om te wennen aan haar nieuwe leven. Ze ruziet vaak met Mona's vader en raakt van streek als Mona haar niet vertelt dat ze onterecht strafwerk heeft gekregen.

Mona besluit dat ze het Marie naar de zin wil maken en een tijdje gaat dat goed. Tot Mona Marie op een nacht bespiedt tijdens een eetbui en als Marie haar aanwezigheid ontdekt, slaat ze Mona.

Op Mona's elfde verjaardag kondigen haar vader en Marie aan dat ze een kindje verwachten. Drie weken te vroeg wordt het geboren: een meisje, Anne-Sophie. Mona zorgt veel voor haar, maar Marie vindt dat vervelend en Mona hoort haar praten over dat ze niet gelukkig is, dat ze van de kinderen en haar man af wil. Kort daarna gaat ze met Anne-Sophie naar haar ouders toe. Mona voelt zich verantwoordelijk: ze ziet dat haar vader ongelukkig is en gaat naar het huis van Maries ouders. Ze vraagt Marie om terug te komen en drukt dan Maries sigaret op haar arm uit, als straf voor zichzelf omdat ze Marie niet goed genoeg denkt te hebben behandeld.

 

Deel 2: 1991

Mona is inmiddels 24 en werkt als dramaturg (theatercriticus) bij het toneelgezelschap van de beroemde regisseur Marcus. Haar 21-jarige broer Alexander heeft een elf jaar oudere vriendin, Charlie, die in verwachting is: hij stopt met zijn studie medicijnen om zich te wijden aan het gezinsleven. Zijn vader en Marie zijn daar niet blij mee.

Mona krijgt een relatie met schrijver Louis, maar is er niet zeker van of hij echt om haar geeft. Als ze met elkaar naar bed gaan, komt zij niet klaar en daarna zien ze elkaar steeds minder omdat Louis zijn sociale leven belangrijker vindt. Mona is boos op zichzelf dat ze over zich heen laat lopen maar blijft toch steeds naar hem teruggaan. Intussen laat ze zich meeslepen door haar baas Marcus, die haar probeert over te halen cocaïne te gebruiken en met hem te vrijen. 

Het kindje van Alexander en Charlie wordt geboren: een jongetje, Marvin. Anne-Sophie heeft het moeilijk, maar praat nergens over.

 

Deel 3: 2002

Mona's leven draait inmiddels bijna volledig om haar vader, die met darmkanker in het ziekenhuis ligt. Hij ondergaat zware behandelingen en het is onzeker of ze wel werken. Op zijn verzoek ontdekt Mona brieven van een andere vrouw in zijn werkkamer.

Mona is nog steeds samen met Louis, met wie ze steeds vaker ruzie krijgt omdat hij zoveel werkt en haar zo weinig aandacht geeft. Ook is Marcus nog steeds verslaafd en daar lijdt Mona onder: hij is tijdens het werk niet te genieten en geeft haar geen credit voor wat ze doet.

Wanneer haar vader zieker wordt, licht Mona Anne-Sophie in, die al jarenlang door Amerika reist. Haar vader vertelt haar over de vrouw die hem de brieven schreef: ze heette Johanna en hij had een affaire met haar toen hij ongeveer vijf jaar met Marie getrouwd was. Hij maakte er een eind aan omdat hij vond dat hij bij Marie moest blijven. Zonder dat iemand ervan af weet, brengt Mona hem naar Johanna toe zodat ze elkaar nog eens kunnen zien.

Mona's vader vertelt haar dat haar moeder zo'n hard karakter had omdat ze door haar vader werd mishandeld en verwaarloosd. Agnes raakte ongepland zwanger van Mona en trouwde met Mona's vader omdat dat de enige optie was, niet omdat ze zo verliefd op hem was.

Mona regelt dat Johanna naar het ziekenhuis komt om haar vader te bezoeken wanneer het slechter met hem gaat. Marie betrapt hen en vertelt Mona dat ze al langer vermoedde dat hij een affaire had. Anne-Sophie komt, maar weigert te praten over wat er destijds voor heeft gezorgd dat ze vertrok. Marcus' productie is volgens Mona niet goed, maar hij negeert haar kritiek en krijgt veel negatieve reacties na de première. Hij ontslaat haar omdat ze volgens hem haar werk niet goed heeft gedaan.

Mona's vader vraagt haar om te regelen dat hij euthanasie mag plegen. Nadat hij het slaapmiddel heeft gekregen, is zij degene die 's nachts bij hem waakt. Tijdens die wake overlijdt hij en dan realiseert Mona zich dat ze al haar hele leven is en doet wat anderen van haar verwachten. Ze maakt het uit met Louis en besluit dat het eindelijk tijd is om zichzelf te zijn.

 

Samenvatting van:

https://www.scholieren.com/verslag/zekerwetengoed/kom-hier-dat-ik-u-kus-griet-op-de-beeck

3 De Verdieping

3.1 Compositie en tijdsverloop
De compositie is medias in res, het verhaal begint namelijk midden in een gebeurtenis. Namelijk Mona die opgesloten zit in een donkere kelder. Je weet verder nog niet waar het verhaal over gaat en je begint midden in een scène.

Het verhaal speelt zich af in drie verschillende fases van het leven van de hoofdpersoon, Mona.
Het eerste deel van het verhaal speelt zich af tussen 1976-1978. In 1976 was Mona negen jaar oud. Het gaat in dit gedeelte over Mona’s jeugd. Er verloopt in dit gedeelte van het boek ongeveer twee jaar.
Het tweede deel van het verhaal speelt zich af in 1991. Mona was toen 24 jaar oud.
In dit gedeelte van het boek verloopt een jaar.
Het derde deel van het verhaal speelt zich af in 2002. Mona was toen 35 jaar oud.
In dit gedeelte van het boek verloopt ook een jaar.
In totaal verloopt er dus 26 jaar. Van Mona’s negende tot en met haar 35^ste.

Het verhaal wordt chronologisch verteld. Dit is ook duidelijk te zien aan de drie delen waaruit het boek bestaat. Soms zijn er wel flashbacks naar een gebeurtenis uit het verleden. Hier wordt niet heel lang bij stilgestaan, het is meer een soort van herinnering die terug wordt gehaald. Er zaten geen flashforwards in het verhaal.

 

3.2 Ruimte
In het eerste deel speelt het verhaal zich grotendeels af in het huis waar Mona met haar vader, moeder (eerst Agnes, daarna Marie) en broertje woonde. Ook speelde het verhaal zich aan het begin van het boek af in de kelder, waar Marie soms werd opgesloten als ze zich had misdragen. In het tweede deel speelt het verhaal zich af bij Mona thuis, in restaurantjes en cafés en bij Mona’s werk.
In het derde deel speelt het verhaal zich grotendeels af in het ziekenhuis, waar Mona’s vader, Vincent, is opgenomen voor zijn darmkanker.
Het verband tussen de plaats en het thema: familiebanden, is in het eerste deel het duidelijkst. Je ziet namelijk hoe het gezin thuis met elkaar omgaat, waar ze tegenaanlopen en wat voor invloed dat op ze heeft. Ook in het derde deel wordt er goed beschreven hoe de leden van de familie omgaan met de vader van Mona die in het ziekenhuis ligt. Ook hier botsen hun persoonlijkheden soms, maar uiteindelijk komt het goed.

3.3 De wijze van vertellen
Het boek heeft een ik-vertelwijze. De ik-verteller is de hoofdpersoon, Mona. Een voorbeeld van de ik-vertelwijze is: ‘’Het zal nu niet lang meer duren. Mama zal zo wel nar beneden komen en mij er weer uit laten. Ik zal sorry zeggen en beloven om het nooit meer te doen.’’
Door deze vertelwijze kon ik me heel goed inleven in de hoofdpersoon.
Mona zelf vertelt steeds haar verhaal, in alle drie de delen. Daardoor zie je als lezer echt hoe zij opgroeit: in het eerste deel is de schrijfstijl veel kinderlijker en eenvoudiger, wil ze mensen graag blij maken en vooral niet lastig zijn. In het tweede deel probeert ze uit te zoeken of ze wel het leven leidt dat ze wil leiden en zijn er vooral veel gedachten van twijfel. In het derde deel is ze eindelijk volwassen, maar ook ongelukkig en bijna wanhopig op zoek naar zichzelf. Doordat de schrijfster heeft gekozen voor de ik-verteller, krijg je ook steeds alleen de visie van Mona voorgeschoteld. Je ziet de andere personages zoals zij ze ziet en weet alleen wat zij ook weet. Daardoor geeft het boek een eenzijdig beeld van wat er allemaal is gebeurd, maar dat geeft niet omdat het effect van al die gebeurtenissen op Mona heel interessant is.

 

3.4 Thema
Het thema van het boek is: familiebanden. Kom hier dat ik u kus gaat vooral over familie. Mona is dan wel de hoofdpersoon, maar niets wat er in het verhaal gebeurt staat los van de familierelaties die zij heeft met haar ouders, stiefmoeder, broer en zus. Het gaat vooral over hoe verschillend de leden van één familie kunnen zijn en over hoe de dingen die met één iemand gebeuren, invloed kunnen hebben op alle anderen. De dood van Mona’s moeder zorgt er namelijk voor dat haar familie uit elkaar valt: Mona’s vader bemoeit zich nergens meer mee en zij moet alles maar draaiende houden, terwijl Marie er zo’n beetje bij komt. Het gaat ook over familieleden die niets met elkaar gemeen hebben, die allemaal verwachtingen van elkaar en van zichzelf hebben maar die geen echt gesprek met elkaar kunnen voeren. Ze blijven eigenlijk een soort spelletje spelen, de schijn ophouden: Mona doet als volwassene wel alsof ze van Marie houdt, maar eigenlijk voelt ze niets voor haar. Haar vader wil heel graag veel om Anne-Sophie geven, maar eigenlijk weet hij niets van haar. Tegelijkertijd is het ook zo dat dit boek gaat over hoe de verschillende leden van een familie zich aan elkaar vast proberen te klampen, ook al kunnen ze niks met elkaar: Mona wil wanhopig graag haar familieleden gelukkig en gezond houden, omdat ze anders zelf ook niet gelukkig en gezond is. Marie weet niet wat ze moet zonder haar gezin en Anne-Sophie weet niet wie ze is als ze bij haar familie is, maar ook niet wie ze moet zijn als ze niet bij hen is. Ze kunnen eigenlijk gewoon niet met en niet zonder elkaar.

 

3.5 Personages
Mona:
Mona is de hoofdpersoon in het verhaal. Vroeger heeft ze geleerd dat het belangrijk ik als andere mensen gelukkig zijn, dat ze lief moet zijn, dat ze moet nadenken voordat ze iets zegt en dat ze moet doen wat er van haar verwacht wordt. Ze doet er dan ook alles aan om anderen zich goed te laten voelen. Haar beroep is dramaturg.
Vincent:
De vader van Mona. Hij werkt als tandarts in zijn eigen praktijk. Hier heeft hij het erg druk mee en hij heeft dus ook niet vaak tijd voor zijn familie. Hij is eigenlijk vrij laf van karakter omdat hij door zijn zwijgzaamheid nooit verwikkeld raakt in conflicten en nooit een kant kiest, maar daardoor komt hij ook nooit op voor zichzelf of voor de mensen die belangrijk voor hem zijn. Later in het boek krijgt hij darmkanker en hij overlijdt uiteindelijk in het ziekenhuis door euthanasie.
Agnes:
De moeder van Mona. Een strenge vrouw, die erg strikt was naar haar dochter. Op een avond overleed ze door een auto-ongeluk. Mona is hier nooit erg verdrietig over geweest, omdat ze niet zo’n goede band had met haar moeder.
Marie:
Marie is de stiefmoeder van Mona en de moeder van Anne-Sophie. In het begin konden Mona en Marie het goed met elkaar vinden. Dit werd minder naarmate het boek vorderde, aangezien Marie het gezinsleven zich toch iets anders had voorgesteld.
Alexander:
Het broertje van Mona. Samen met zijn vriendin Charlie heeft hij een kindje, Marvin.
Anne-Sophie:
Mona’s halfzusje. Het kind van Vincent en Marie. Ze krijgt ruzie met Marie en vertrekt zonder iets te zeggen naar Amerika, waar ze rondtrekt.
Louis:
Mona’s vriend. Hij is schrijver en daardoor is hij veel van huis voor lezingen. Dit vind Mona erg lastig.

 

3.6 Titel, ondertitel en motto

Titelverklaring:
De titel komt pas laat in het verhaal terug. Louis zegt ‘’Kom hier dat ik u kus’’ tegen Mona nadat ze ruzie hebben gemaakt en hij haar wil tonen dat hij van haar houdt. Mona heeft deze zin echter al veel vaker gehoord. Misschien niet met zoveel woorden, maar het is wel kenmerkend voor de relaties die ze heeft of heeft gehad met de mensen om haar heen. ‘’Kom hier dat ik u kus’’ betekent dat Mona altijd gehoorzaam is geweest, mensen altijd gelukkig heeft proberen te maken en zich ook altijd weer heeft laten vermurwen tot iets, bijvoorbeeld tot goedmakerij als ze boos was. 

Ondertitel: n.v.t

Motto:
Misschien zijn alle draken in onze levens eigenlijk prinsessen die alleen maar zitten te wachten op het moment waarop we eindelijk, mooi en moedig, in actie schieten. Misschien is datgene waar we bang voor zijn in zijn blootste essentie iets hulpeloos wat onze liefde bezoekt.

Rainer Maria Rilke

 

We vergeten dat we uit net genoeg water bestaan om een vloedgolf te vormen.

Dennis Gaens

 

Deze twee motto’s gaan allebei over de hoofdpersoon in het boek, Mona, die heel onzeker is en slechter over zichzelf denkt dan ze is. Ze is erg bang dat de mensen om wie zij geeft, bijvoorbeeld haar vader, niet van haar zullen houden en wil hen daarom graag gelukkig maken, en ze is bang voor degenen die niet altijd lief tegen haar zijn omdat ze ook hen niet wil kwijtraken. Dat zijn de draken in haar leven: haar vader, Marie en Louis. Uiteindelijk zijn dit juist de mensen die heel kwetsbaar en zwak zijn en die alleen maar verlangen naar liefde.

Het tweede motto gaat erover dat Mona vindt dat ze helemaal niet sterk is, tot ze beseft dat ze dat wel kan – en moet – zijn als ze gelukkig wil worden.

 

3.7 Motieven
Moeizame liefdesrelaties
Liefde is een belangrijk onderdeel van het verhaal, maar geen enkele liefdesrelatie gaat echt van een leien dakje. De ouders van Mona moesten verplicht trouwen omdat haar moeder zwanger was, terwijl ze eigenlijk niet eens echt verliefd op elkaar waren en tijdens hun huwelijk nooit echt hecht zijn geweest. Mona's vader trouwde met Marie omdat hij graag een nieuwe moeder wilde voor zijn kinderen en een nieuwe partner die voor hem kon zorgen, maar ook van haar heeft hij nooit echt gehouden. Voor zowel Mona's vader als Marie is het bovendien altijd lastig geweest om echt liefdevol te zijn tegenover de kinderen omdat ze niet wisten hoe dat moest: daardoor is het voor Mona ook lastig geworden om zelf lief te hebben en gaat haar relatie met Louis zo slecht: hij maakt al net zo weinig tijd voor haar als haar ouders en vindt dat zij meer liefde voor hem moet tonen dan hij voor haar.

Identiteitsontwikkeling
In het geval van Mona draait het hele boek ook om haar zoektocht naar zichzelf, om haar pogingen om een eigen identiteit te ontwikkelen die niets te maken heeft met haar familie en wat die van haar verwacht. Tijdens haar jeugd lukt haar dat niet: ze is dan teveel bezig met het andere mensen naar de zin maken om oog te hebben voor haar eigen behoeften, en als volwassene kiest ze een pad waar ze hetzelfde kan doen: het mensen naar de zin proberen te maken. Ze blijft gedurende het hele verhaal worstelen met wie ze eigenlijk is en wie ze wil zijn, en pas helemaal op het eind realiseert ze zich dat ze daar alleen achter moet zien te komen, los van de mensen die ze altijd wil plezieren.

Ouder-kindrelatie
De band tussen Mona en haar ouders en Marie is heel belangrijk in het verhaal. Mona heeft in haar jeugd teveel straf en te weinig liefde gekregen van haar moeder en te weinig aandacht van haar vader, waardoor ze zich heel erg vastklampt aan Marie. Aan de ene kant wil ze heel graag dat Marie haar nieuwe mama wordt en haar vader gelukkig kan maken en doet Mona ook alles om Marie gelukkig te maken, terwijl ze tegelijkertijd bang is om Marie boos te maken. Aan de andere kant heeft Mona zich door de slechte relatie met haar ouders en stiefmoeder niet goed kunnen ontwikkelen: ze hebben haar niet gemotiveerd of gestimuleerd en haar ook niet zichzelf laten zijn, waardoor ze erg onzeker is geworden. Ook als ze volwassen is, blijft ze hiermee bezig: ze wil haar vader nog steeds gelukkig maken en hoewel zij en Marie hebben geaccepteerd dat ze elkaar geen echte liefde kunnen geven, tolereren ze elkaar wel. Mona ziet ditzelfde gebeuren bij Anne-Sophie, die zo weinig aandacht en vooral zo weinig begrip krijgt van haar ouders dat ze zich niet goed ontwikkelt.

 

3.8 Schrijfstijl
De schrijfstijl van Griet op de Beeck is typisch Vlaams. Het duurde even voordat ik echt door had dat het om een Belgisch boek ging, maar toen ik het eenmaal opmerkte was het niet meer weg te denken. Constant kom je woorden tegen zoals ‘gij’ en ‘u’ in plaats van ‘jij’ en ‘je’. Ook is de zinsbouw af en toe iets anders dan in het Nederlands. Over het algemeen leest het boek prettig. Het is erg vlot geschreven en er wordt veel gebruik gemaakt van dialogen en gebeurtenissen. Wat ik erg fijn vond was dat ze de situaties goed beschreef maar niet al te veel details noemde, waardoor het boek lekker weg las. De hoofdstukken zijn over het algemeen kort en de schrijfster heeft de informatie over de hoofdstukken gedoseerd, zodat niet alles in een keer verteld wordt. Hierdoor bleef ik steeds nieuwsgierig naar wat er komen ging.

 

4 Keuzeopdracht (Stel je bent de schrijver, leg uit aan welke passage je met het meest plezier gewerkt hebt en waarom.)

Beste lezers,

Natuurlijk heb ik het boek ‘’Kom hier dat ik u kus’’ met veel liefde en plezier geschreven. In eerste instantie zou ik dan ook geen voorkeur voor een bepaalde passage kunnen uitspreken. Als ik echt één passage uit het boek moet kiezen waaraan ik met het meeste plezier gewerkt heb, dan is dat de passage aan het begin van het boek. De passage waarin Mona’s moeder, Agnes, Mona op had gesloten in de kelder en het stukje dat daarop volgde. Het was heel interessant om erover na te denken hoe een meisje van negen reageert als haar moeder haar uren in een donkere kelder opsluit. Het is namelijk niet iets wat regelmatig voorkomt, maar het kan wel een enorme impact hebben op een kind. Door het schrijven van deze passage heb ik heel duidelijk een beeld van Mona kunnen schetsen. Wie ze is, hoe ze denkt, maar vooral hoe ze over zichzelf denkt. Het was erg interessant om me te verdiepen in de gedachte van een klein meisje dat alleen maar kon denken dat ze niet lief genoeg was. Dat is ook de rede waarom ik een opsomming heb gemaakt van alle dingen die Mona moest doen om wel lief gevonden te worden. Mijn doel hiervan was om te laten zien wat er allemaal in het hoofd van een kind om kan gaan. Dat vind ik namelijk heel interessant en dat wilde ik mijn lezers graag meegeven.

Griet op de Beeck

 

5 Literaire vormen
Het boek behoort tot het hoofdgenre: proza. Het is namelijk een langer stuk tekst met literaire inhoud. Er wordt een verhaal verteld en het bestaat uit meerdere hoofdstukken.

 

Extra
Het verhaal zou zowel tot de epiek als de lyriek kunnen behoren. Het verhaal is namelijk wel belangrijk (epiek), maar de gevoelens en emoties van Mona spelen ook een hele grote rol in het verhaal en zijn erg belangrijk (lyriek).
De compositie is medias in res, het verhaal begint namelijk midden in een gebeurtenis. Namelijk Mona die opgesloten zit in een donkere kelder. Je weet verder nog niet waar het verhaal over gaat en je begint midden in een scène.
Het verhaal heeft een continue vertelwijze. Er zijn geen grote sprongen in tijd van heden naar verleden en er zijn ook geen opvallende perspectiefwisselingen.
Het verhaal bevat geen proloog of epiloog.
Het verhaal heeft een ik-vertelwijze, met Mona als verteller.

Mening
Het boek ‘’Kom hier dat ik u kus’’ was erg mooi om te lezen. Ik vond fijn dat het boek uit drie delen bestond zodat je niet maar een klein stukje van iemands leven meemaakt, maar een grotere periode uit iemands leven. Het thema vond ik interessant en ik vond het mooi om te kunnen zien hoe de hoofdpersoon zich ontwikkelde van een kwetsbaar meisje tot een volwassen vrouw. In het begin ergerde ik me soms een beetje aan de Vlaamse schrijfstijl, maar toch vond ik het erg goed bij het verhaal passen. Het verhaal is erg sterk, ik was steeds opnieuw benieuwd hoe het verhaal verder zou gaan aangezien de hoofdstukken steeds van onderwerp wisselden. Dit zorgde er soms ook voor dat ik het verhaal even kwijt was, maar verder in het verhaal begreep ik het dan weer. Ik vraag me wel af wat er in de periodes is gebeurt waar niet over geschreven is, maar misschien is dat juist de bedoeling van de schrijfster.

 

Bronvermelding:
- http://hetverhaalvanhetverhaal.blogspot.com/2015/03/kom-hier-dat-ik-u-kus.html
- https://www.scholieren.com/verslag/zekerwetengoed/kom-hier-dat-ik-u-kus-griet-op-de-beeck

%MCEPASTEBIN%