1 Primaire gegevens

Titelbeschrijving:

Auteur:                                Gerbrand Bakker
Titel:                                    Perenbomen bloeien wit
Plaats/ jaartal van uitgave:  1999, Amsterdan
Uitgeverij:                            Cossee,
Genre:                                 Psychologische roman

2 Inhoud (samenvatting)

Het boek gaat over Gerson een jongen van 13 jaar, die in de loop van het boek 14 wordt. Hij heeft twee broers, een tweeling, Klaas en Kees. Een vader, Gerard en een hondje Daan. Zijn moeder Marian, is er enkele jaren geleden van door gegaan naar Italië. Ze stuurt hen slechts vijfmaal per jaar een kaart. Op ieder zijn verjaardag en bij Nieuwjaar. Elke keer opnieuw proberen ze de postzegel te ontcijferen, maar die is altijd zo vervaagd dat dit niet lukt. Ze kunnen alleen lezen dat de kaart uit Italië komt. Ook hebben ze een klein snotkleurig autootje, wat Gerard’s lust en leven is.

Klaas, Kees en Gerson hebben een zelfbedacht spel: ‘zwart’ Het is een spel waarbij een van de jongens een doel noemt. Dit doel moet je opzoeken met je ogen dicht. Wie als eerste het doel bereikt, heeft gewonnen. Ze beginnen altijd bij de beuk voor het woonkamerraam.

Op een zondagochtend in mei, gaan ze met het snotkleurig autootje naar Jan en Anna, dat zijn de opa en oma van hun vaders kant. Ze besluiten om via een omweg door de boomgaarden te rijden. Daar zien ze allemaal bomen staan met witte bloesems. Gerson zegt dat het perenbomen zijn, want volgens hem bloeien perenbomen wit. Maar volgens Klaas en Kees zijn het appelbomen. Ze komen er niet uit en rijden druk discussiërend verder.

Op het kruispunt nog tussen de boomgaarden, rijdt een auto van rechts op hen in. Daan vliegt uit de auto. Gerard heeft glassplinters in zijn gezicht. Gerson, die rechtsvoren zit, zit helemaal in de auto gekruld met een stang op zijn hoofd. Kees die achter Gerson zat had zijn arm gebroken en Klaas had alleen een stijve nek. De man die tegen hen inreed heeft niks en belt met zijn mobiele telefoon de ambulance.

Gerard en Kees worden met de ambulance meegenomen. Klaas die blijft in de auto zitten en ziet hoe Gerson uit de auto geknipt wordt. Daarna wordt ook hij naar het ziekenhuis gebracht. In het ziekenhuis horen ze dat Gerson’s mild eruit wordt gehaald. Zijn arm is ernstig gebroken en hij blijft waarschijnlijk blind.

Meteen als Gerson het ziekenhuis inkomt wordt zijn mild verwijderd. Door al de kwalen van hem en de narcose van de operatie raakt Gerson in coma. Harald die de verpleger is van Gerson, zegt tegen Klaas en Kees dat ze tegen hem moeten praten en hem moeten aanraken, omdat dat helpt hem uit zijn coma te halen. Klaas en Kees doen dit.

Gerson raakt maar niet uit de coma en Harald regelt dan dat Daan ook het ziekenhuis in mag komen. Daan komt en loopt over Gerson heen. Dan wordt uit Gerson beschreven hoe hijzelf langzaam weer gevoel krijgt in zijn lichaam.

Gerson blijkt inderdaad voor altijd blind te blijven. Klaas, Kees, Gerard, Anna en Jan proberen hier op een normale manier mee om te gaan, wat moeilijk blijkt, omdat je in veel uitspraken zien of kijken gebruikt.

Op 8 augustus wil Gerson tot iedereen zijn verbazing weer zwart spelen. Wat nogal raar is, omdat zijn leven zwart is. Ze spelen het en Gerson blijkt er niet goed meer in te zijn, omdat hij niet meer goed weet hoe het erf eruitziet. Hij valt dan ook van het bruggetje in het water.

Dan lees je hoe leuk Gerson het vindt om in het water te liggen, wat toch een rare gedachte is.

Op 9 augustus, gaan Klaas, Kees en Gerson weer naar Anna en Jan, net zoals die zondagochtend, rijden ze langs de boomgaarden. Daar stoppen ze en gaan ze kijken of er peren of appels aan de boom hangen. Het zijn peren, dus, Perenbomen bloeien wit.

Als ze bij Anna en Jan komen, willen de drie jongens plonzen. Dit doen ze altijd als ze bij Anna en Jan zijn. Plonzen is via een steigertje lopen, in een touw springen en dan in het meer springen, als het kan met een salto. Het enige probleem is nu dat Gerson het touw niet kan zien. Waardoor er dus niet te springen valt.

Klaas en Kees maken bij Anna en Jan een blindenstok voor Gerson. Gerson is hier heel blij mee en wil ’s avonds samen met Daan en de stok een eindje gaan wandelen. Hij komt aan bij het meertje, het onweert. Daar loopt hij het water in en komt niet meer boven.

Gerson wordt begraven op de begraafplaats bij het huis, want dit was Gerson’s favoriete plek.

Samenvatting van:

http://www.zoekboekverslag.nl/boekverslag_incach.php?gid=42739

3 De verdieping

3.1 Compositie en tijdsverloop
Het verhaal begint met het einde van het verhaal. Dit is de proloog (inleinding). Er wordt verteld dat Klaas, Kees en Gerson vroeger ‘’zwart’’ speelden, maar dat het nu weinig nut meer heeft. Dit refereert naar het feit dat Gerson blind is geworden door een auto-ongeluk. Het spel wordt beschreven op de eerste bladzijde. In het begin wordt uitgelegd dat Klaas, Kees en Gerson broers van elkaar zijn en wie de oudste is. De compositie is ab ovo, aangezien de tekst begint met een inleiding, een voorgeschiedenis, waarna de eigenlijke handeling op gang komt. Na de inleiding is het verhaal wel chronologisch. Hoewel er wel een vooruitwijzing aanwezig was in het verhaal. De vooruitwijzing was: ‘’Als we hadden geweten dat dit zijn laatste verjaardag is hadden we er misschien meer uitgehaald’’. Op dit punt in het verhaal weet je al dat Gerson zijn vijftiende verjaardag niet haalt. Ik vond het jammer dat je dit al wist voordat hij aan het einde van het verhaal verdronk. Het verhaal speelt zich af aan het eind van de 20^e eeuw. Het boek is namelijk uitgebracht in 1999 en het verhaal komt overeen met deze tijd. Er zijn namelijk al auto’s en mobiele telefoons. Er verloopt denk ik ongeveer een half jaar tijdens het verhaal. Aangezien Gerson één keer jarig is en het verhaal begint in de zomer en eindigt in de winter.

3.2 Ruimte
Het verhaal speelt zich op verschillende plekken af. Een gedeelte van het verhaal speelt zich af bij Klaas, Kees, Gerson en Gerard thuis, waar de broers vaak ‘zwart’ speelden op het erf. Ze wonen in een groot huis in een rustig dorpje met een kleine begraafplaats. Ook speelt het verhaal zich af bij Anna en Jan, de opa en oma van hun vaders kant, thuis. Hun opa en oma wonen ook in een rustig dorpje in een groot huis op het platteland dat aan een groot meer ligt. Aan het einde van het verhaal speelt het verhaal zich grotendeels af in het ziekenhuis, aangezien Gerson daar in coma ligt. Het thema van het verhaal is lichamelijke handicap. Het ziekenhuis is de plek waar Gerson erachter komt dat hij blind is, deze plaats heeft dus een relatie met het thema. Het erf is ook een belangrijke plek in het verhaal, aangezien Klaas, Kees en Gerson hier altijd ‘zwart’ speelden. Gerson’s lichamelijke handicap maakt dit lastig en naarmate het verhaal vordert, zie je dat Gerson ondanks het feit dat hij blind is, toch weer ‘zwart’ wilde spelen. De omgeving waarin het verhaal zich afspeelt heeft wel impact op hoe het verhaal vordert. Ik denk namelijk dat de rustige omgeving ervoor zorgt dat Gerson geleidelijk aan om kan leren gaan met zijn blindheid. Als ze in een drukke stad hadden gewoond, had hij dit heel anders moeten aanpakken.

3.3 De wijze van vertellen
Tijdens het lezen van het boek kwam ik er maar niet achter vanuit welk perspectief het boek geschreven is. Volgens mij is het verhaal geschreven vanuit meerdere perspectieven, het verhaal heeft dus een discontinue vertelwijze. Aan het begin leek het alsof het verhaal geschreven was vanuit de tweeling, Klaas en Kees. Maar soms werd er ook vanuit het perspectief van Daan, de hond, verteld. In sommige delen van het boek, kreeg je ook vanuit Gerson’s gedachten te weten wat hij allemaal dacht van bepaalde situaties, doordat zijn gedachten cursief waren, wist ik dat het ging om Gerson’s gedachten. Dit is een ik-vertelwijze. Een voorbeeld hiervan is: ‘’ Ik praat, ik weet dat ik dingen zeg, of soms schreeuw, maar niemand reageert daarop’’. Doordat de perspectieven steeds wisselen, wordt het verhaal via verschillende kanten benaderd. Ik vond het erg verwarrend dat er steeds vanuit een ander perspectief verteld werd, aangezien het voor mij hierdoor niet duidelijk was vanuit welk perspectief het verhaal verteld werd. Het leek alsof sommige delen van het verhaal zijn geschreven vanuit een auctoriale vertelwijze (alwetende verteller). Dit is achteraf toch niet het geval. Het verhaal wordt namelijk afwisselend verteld door drie stemmen, die van de tweeling, van Gerson en van de hond.

3.4 Thema
He thema van het boek is, lichamelijke handicap, in de vorm van het leren omgaan met een niet aangeboren blindheid. Het verhaal gaat namelijk vooral over het ongeluk dat Klaas, Kees, Gerson en Gerard krijgen, waardoor Gerson in coma in het ziekenhuis belandt. Zijn arm is gebroken en zijn milt werd verwijderd doormiddel van een operatie. De nadruk ligt in het verhaal op het feit dat Gerson blind was en voor de rest van zijn leven blind zou blijven. Hij moet ermee leren leven. Dit is best lastig voor hem aangezien zijn leven ineens draait om zijn lichamelijke handicap. Zijn gezin probeert hem zo veel mogelijk te helpen, maar het blijft lastig om niet dingen te zeggen zoals: kijk uit, heb je dat gezien? of moet je daar eens kijken.

Motieven:
- Afscheid: Zo hebben de broers en hun vader afscheid moeten nemen van hun moeder en vrouw. Ook moet Gerson na het ongeluk afscheid nemen van hoe hij was. Hij moet leren omgaan met dat hij nooit meer zal kunnen zien. Uiteindelijk moet het gezin ook afscheid nemen van Gerson, als hij verdrinkt.

- Familiebanden: De banden tussen Gerson, zijn broers en hun vader zijn heel sterk. De band met hun moeder, aan de andere kant, is heel erg verzwakt toen zij ze verlaten heeft. Ook na het ongeluk blijft de band tussen Gerson, zijn vader en broers goed. Iedereen is erg behulpzaam, ondanks dat Gerson niet altijd even fijn reageert op zijn familie. 

- Perenbomen: Blijven steeds terug komen in het verhaal.

3.5 Personages
Klaas: Klaas is de tweelingbroer van Kees. Hij is 16 jaar en de oudste van de twee. Hij lijkt precies op zijn tweelingbroer, ook wat denken en doen betreft. Klaas is erg behulpzaam en kan goed opschieten met zijn broertje Gerson. Hij wilt Gerson na het ongeluk zo goed mogelijk helpen.

Kees: Kees is de tweelingbroer van Klaas. Hij is 16 jaar en de jongste van de twee.
Hij lijkt precies op zijn tweelingbroer, ook wat denken en doen betreft. Kees is erg behulpzaam en kan goed opschieten met zijn broertje Gerson. Hij wilt Gerson na het ongeluk zo goed mogelijk helpen. Zelf brak hij tijdens het ongeluk zijn arm, maar hier had hij weinig last van.

Gerson: Gerson is het broertje van Klaas en Kees. Hij is aan het begin van het verhaal 13 jaar, maar halverwege het verhaal wordt hij 14 jaar. De ontwikkeling die Gerson doormaakt is dat hij in het verhaal blind wordt door een auto-ongeluk. Hij leert hiermee om te gaan, wat hij erg lastig vindt. Hij heeft moeite met het accepteren van het feit dat hij nooit meer kan zien. Dit is denk ik ook de reden dat hij af en toe bot doet tegen zijn familie, aangezien hij eerst een aardige jongen was. Wel zorgt hij erg goed voor Daan.  

Gerard: Gerard is de vader van Klaas, Kees en Gerson. Hij is een alleenstaande vader die er soms moeite mee heeft om zijn kinderen op te voeden, maar wel erg goed op zijn kinderen past. Hij heeft een klein autootje die hij elke zaterdag wast. Hij is de veroorzaker van het auto-ongeluk, aangezien hij een auto die van rechts kwam geen voorrang gaf. Dit vindt hij heel erg.

Marian: Marian is de ex-vrouw van Gerard en de moeder van Klaar, Kees en Gerson. Ze is zonder reden vertrokken naar Italië en laat alleen iets van zichzelf horen als een van haar kinderen jarig is en met nieuwjaar. Ze laat haar adres alleen nooit weten. Hierdoor kunnen haar kinderen haar nooit een kaartje terugsturen.

Daan: Daan is de hond van Klaas, Kees, Gerson en Gerard. Hij is een Jack Russell Terriër die erg gehecht is aan Gerson. Hij is een erg trouw hondje en hij kan gezichtsuitdrukkingen weergeven. Na het ongeluk had hij erg veel pijn aan zijn achterbenen.

Jan en Anna: Jan en Anna zijn de opa en oma van Klaas, Kees en Gerson. (Van hun vaders kant.) Ze houden enorm van hun zoon en kleinkinderen en zijn erg zorgzaam.

Harald: Harald was de vaste verpleger van Gerson. Hij is homo en erg zorgzaam.

3.6 Titel, ondertitel en motto
Titelverklaring:
De titel van het boek is: Perenbomen bloeien wit. De titel van het verhaal heeft te maken met de discussie die Klaas, Kees en Gerson hadden terwijl ze naar hun opa en oma reden. Gerson wilde graag langs de boemgaarden rijden op de weg naar Jan en Anna. Hij zei dat het de bomen langs de weg perenbomen waren, want volgens Gerson bloeien perenbomen wit. Klaas en Kees dachten echter dat het geen perenbomen waren aangezien perenbomen roze bloeien volgens hen. Ze blijven hierover discussiëren en krijgen aan het eind van de weg een auto-ongeluk. Hier begon dus de ellende. Later in het verhaal rijden ze nog eens langs ze bomen. Er hangen peren aan, dus Gerson had gelijk, perenbomen bloeien wit. Ik vind dat de titel goed bij het boek past, maar je weet pas waar de titel op slaat als je het boek hebt gelezen.

Ondertitel: Het boek heeft geen ondertitel.

Motto: Het boek heeft geen motto.

3.7 Schrijfstijl 

Gerbrand Bakker schrijft heel beeldend. Hij gebruikt veel woorden om alle verschillende details en emoties te bespreken. Zo worden gebeurtenissen vaak heel erg uitgebreid. De taal die gebruikt wordt is erg eenvoudig en erg goed te volgen. 

3.8 Literaire stroming

Het boek behoort tot het existentialisme: de hoofdpersoon gaat zich vervreemden van de omgeving. 
- Gerson voelt zich al een buitenstaander ten opzichte van zijn tweelingbroers.
- Gerson vervreemdt door zijn blindheid enorm van de omgeving. 
Verder worden er in het boek duidelijke keuzes gemaakt zonder de hulp van God. Mensne hebben vrijheid en mogen keuze maken. 

Ook speelt het ontvluchten aan de werkelijkheid een belangrijke rol: (naturalisme)
- Gerard vervangt vrouw door auto.
- Gerson vlucht terug naar vroeger. Het spel Zwart is ook een voorbeeld van ontvluchting. Je sluit daarbij je ogen, dus technisch gezien ben je er dan gewoon even niet. Dit komt vaak voort uit angst. Waarschijnlijk angst voor het nieuwe leven na het ongeluk. 

 

4 Keuzeopdracht
Schrijf een ansichtkaart voor een personage (Aan Gerson geschreven voordat hij overleed.)
Hi Gerson,
Je bent een erg zorgzame jongen en je zorgt dan ook goed voor je hond, Daan. Ook heb je een goede band met je twee broers. Dat spel ‘zwart’ hebben jullie goed bedacht. Je had altijd zoveel plezier als je het speelde en wilde altijd graag winnen. Toen je het auto-ongeluk kreeg en in een coma belande maakte je broers zich erg veel zorgen. Gelukkig kwam je naar omstandigheden goed uit je coma en was je blij iedereen weer te horen. Dit was namelijk het moment waarop je erachter kwam dat je blind was en je kon hun steun op dat moment erg goed gebruiken. Ik vind dat je hier erg goed mee om hebt leren gaan. Ook vond ik het speciaal dat je, zelfs toen je blind was weer ‘zwart’ wilde spelen met je broers. Echt knap dat je de dingen bleef proberen die je vroeger ook deed.
Groetjes Melissa

5 Literaire vormen
Het hoofdgenre van het boek is proza.

Extra
Het hoofdgenre van het boek is epiek, aangezien het verhaal een roman is waarin het verhaal centraal staat. Je zou kunnen zeggen dat het verhaal behoort tot lyriek, aangezien de gevoelend en gedachtes van Gerson erg belangrijk zijn in het verhaal. De compositie is ab ovo, aangezien de tekst begint met een inleiding, een voorgeschiedenis, waarna de eigenlijke handeling op gang komt. Na de inleiding is het verhaal chronologisch. Er is een discontinue vertelwijze, aangezien er steeds van perspectief gewisseld wordt.

Mening
Doordat de titel van het boek je niet gelijk liet weten waar het boek over ging, wilde ik daar graag achter komen. Ik las de achterkant van het boek en die sprak me erg aan. Het leek me een leuk boek om te lezen, aangezien ik graag wilde weten hoe het leven van de familie er na het ongeluk uit kwam te zien en hoe ze hiermee omgingen. Ik ben erg enthousiast over het boek, het is een erg mooi verhaal.

Bronvermelding:
- http://www.leesfeest.nl/boek/perenbomen-bloeien-wit
- https://leestafel.info/gerbrand-bakker/3615-perenbomen-bloeien-wit
- https://perenbomenbloeienwit.jouwweb.nl/peren-bomen-bloeien-wit
(- https://www.scholieren.com/verslag/zekerwetengoed/perenbomen-bloeien-wit-gerbrand-bakker )

-- Boekverslag Nederlands Perenbomen bloeien wit door Gerbrand Bakker (3e klas vwo) | Scholieren.com : info existentialisme